خرمهره قدیمی
صنایع دستی سرامیکی بخشی از تاریخ فرهنگ و هنر ایرانی است که نشانگر تنوع و ثروت فرهنگی این سرزمین است. از دوران باستان تا به امروز، سرزمین ایران همواره به عنوان یکی از مهمترین مراکز تولید هنرهای دستی از جمله محصولات سرامیکی معروف بوده است. تولید گلیم، قالی، میناکاری، کاشی‌کاری و خرمهره سازی تنها چند نمونه از هنرهای دستی ایرانی هستند که از قدمت و زیبایی بی‌نظیری برخوردارند. از زمان‌های دور، ایرانیان مهره چشم نظر را بر دست یا گردن کودکان می‌آویختند تا چشم زخم یا انرژی منفی را از آنها دور کنند. این سنگ چشم نظر به رنگ آبی فیروزه‌ای بود که به عنوان نمادی از آرامش شناخته می‌شد. برخی اعتقاد داشتند که این رنگ قادر است تا انرژی‌های منفی و تصورات غلط افراد را از بین ببرد.
خرمهره قدیمی از جمله معروف‌ترین سوغات و صنایع دستی شهر قم است که از زمان‌های قدیم تاکنون مورد توجه قرار می‌گیرد. ساخت این مهره آبی زیبا از گذشته‌های دور تا به امروز ادامه داشته است. در قرن‌های گذشته، چشم نظر به عنوان زیورآلات مورد استفاده مردم سرزمین “پارس” شناخته می‌شد. نه تنها رنگ و بافت متنوع و زیبای این مهره‌ها، بلکه اعتقادات فرهنگی آنان باعث شده است که این سنگ چشم نظر در میان مردمان آن دوره محبوبیت بیشتری پیدا کند.
خرمهره به عنوان یکی از زیورآلات هنری و اصیل ایران است که با تکنیک‌های خاص ساخته می‌شود. این مهره آبی با زیبایی خاص خود، از جمله مواردی است که بازتاب فرهنگ و تاریخ این سرزمین را در خود دارد. در این مطلب قصد داریم به بررسی گسترده و اهمیت مهره آبی در فرهنگ ایران و همچنین نقش آنها در ابراز هنر و ارزش‌های ملی پرداخته و به بررسی عمیق‌تر این هنرهای فراگیر و جذاب بپردازیم.
جایگاه خرمهره در فرهنگ ایران
خرمهره، با رنگ زیبای آبی فیروزه‌ای خود، نه تنها به عنوان یک زینت دلپذیر در دست کودکان به کار می‌رود، بلکه به عنوان یک حامی و سپر از تهدیدات همچون چشم زخم و انرژی منفی، شناخته می‌شد. این باورها و آیین‌های باستانی نشان از عمق فرهنگ و ارزش‌های روحی مردم ایران دارند که به مرور زمان نیز در جامعه‌ی ایرانی غنی و پر از زیبایی باقی مانده‌اند. هنوز هم در برخی جاهای ایران، کوجی آبی به عنوان یک نماد برای خوش شانسی و انرژی خوب شناخته می‌شود و در موقعیت‌های مختلفی از جمله عروسی‌ها و جشن‌های خانوادگی، به عنوان یک عنصر مهم از فرهنگ و سنت حضور دارد. این نشان از استمرار و زنده ماندن یکی از زیباترین فرهنگ‌های باستانی ایران دارد که تاکنون جاودانه مانده و جایگاه خود را در ذهن و قلب مردم این سرزمین همچنان حفظ کرده است.
خرمهره یک صنعت باستانی می‌باشد. این محصول هنری به دورانی حدود ۶ هزار سال پیش در منطقه‌ی ایران بازمی‌گردد. این هنر، نمونه‌های بسیاری از ارزشمندترین آثار باستانی را به ما ارائه کرده و ثابت کرده که هنرمندان باستانی ایران، از تکنیک‌ها و زیبایی‌های استثنایی خود برای ایجاد آثار هنری استفاده می‌کردند. در واقع مرکز پیدایش مهره آبی در شهر قم ایران بوده است. در این شهر، کشف‌های حیرت‌انگیزی از مهره نظرگیر باستانی انجام شده که شاهکارهای هنری و فرهنگی باستانی را نشان می‌دهند. این مهره آبی شامل آثاری است که با استفاده از نقوش هندسی و برگرفته از طبیعت و گیاهان و حیوانات طراحی شده‌اند. صنایع دستی ایران به کمک خرمهره با نقش‌های زیبا و ظریف، جذابیت خود را بیش از پیش افزایش می‌دهد.
خرمهره‌هایی که در شهر قم کشف شده بودند، نه تنها در ایران مورد توجه قرار گرفتند، بلکه به دلیل زیبایی و ارزش هنری‌شان، به کشورهای همسایه نیز صادر شدند. مصر، به عنوان یکی از مهمترین همسایگان ایران در آن دوره، از جمله کشورهایی بود که مهره آبی باستانی ایران را به عنوان یکی از ثروت‌های هنری جهانی به خوبی شناخته و دریافت کرد. این تبادل فرهنگی و هنری، نه تنها نشان از ارزش بالای هنر و فرهنگ ایرانی دارد، بلکه از ارتباطات فرهنگی و هنری گسترده بین ملت‌ها در طول تاریخ گذر کرده است.