زیورآلات خرمهره
خرمهره یا همان مروارید فیروزه‌ای رنگ ایران باستان از شش هزار سال پیش تا امروز به عنوان زیور مورد استفاده قرار گرفته است. خرمهره از ابتدا توسط بشر به عنوان وسیله‌ای برای دفع چشم زخم و چشم نظر شناخته شد و این اعتقاد هم اکنون نیز در بسیار از فرهنگ‌ها به قوت خود باقیست. اعتقاد به قدرت جادویی خرمهره دلیلی بوده است تا انواع زیورآلات خرمهره به عنوان گردنبند، دستبند، گوشواره و پابند، گل سینه و … مورد استفاده قرار گیرند. زیورآلات خرمهره در طول قرن‌ها با استفاده از انواع متریال مانند فلز، چرم و انواع بافت‌ها ساخته شده و استفاده از این زیورآلات نه تنها کمرنگ نشده بلکه در سال‌های اخیر توسط بسیاری از افراد مورد توجه دوباره قرار گرفته است. زیورآلات چند هزار ساله خرمهره که در مصر کشف شده در کنار موج جدید استفاده از زیورآلات خرمهره توسط سلبریتی‌های محبوب در کشورهایی نظیر ایران و ترکیه خبر از عمق نفوذ فرهنگی این مهره‌های جادویی دارد.
زیورآلات خرمهره، طلسم فراعنه مصر
در حدود شش هزار سال پیش جریان کالا از مرکز ایران به بین‌النحرین و سپس به مصر بود. در نقطه‌ای از زمان خرمهره های جادویی ایران به مصر انتقال یافت و توسط فراعنه بسیار مورد توجه قرار گرفت. در آن زمان خرمهره کالایی گران بها بود که تنها اقشار بالای جامعه به آن دسترسی داشتند. به اعتقاد مصریان خرمهره «مملو از درخشش بی پایان خورشید و آغشته به قدرت تولد دوباره» بود. «گردن آویز واه» یکی از مهمترین زیورآلات خرمهره کشف شده در مصر است که در سال ۱۹۴۰ توسط باستان شناسان کشف شد. این گردن آویز در زیر لایه‌های کتان مومیایی واه و در میان کریستال‌های لاجورد، طلا و نقره و در کنار مقداری شراب و نان پیچیده شده بود.
زیورآلات خرمهره در ایران
در ایران از گذشته تا امروز زیورآلات کوجی به عنوان دفع کننده چشم بد یا چشم زخم مورد توجه بوده است. در سی سال اخیر انواع گردنبند دور گرفته با استفاده از فلزاتی مانند طلا، نقره و برنج تولید شده است. خرمهره دو چشم (دو سوراخ)، خرمهره هفت سوراخ ریز، خرمهره هفت سوراخ متوسط، خرمهره هفت سوراخ بزرگ، خرمهره نه سوراخ و … از جمله محبوب ترین قطعات خرمهره هستند که برای ساخت زیورآلات خرمهره مورد استفاده قرار گرفته اند. در سال‌های اخیر انواع دستبند‌های خرمهره دو چشم (خرمهره دو سوراخ) و خرمهره هفت چشم (خرمهره هفت سوراخ) توسط هنرمندان طراحی و بافته شده‌اند که بسیار محبوبیت یافته‌اند.
زیورآلات خرمهره در آمریکا
خرمهره ایران بسیار مورد توجه هیپی‌های آمریکا بوده است. در دهه ۶۰ میلادی و در اوج جنبش هیپی آمریکا بیشترین فروش خرمهره در آمریکا اتفاق افتاد. در تابستان عشق در سال ۱۹۶۷ تعدادی از غرفه‌های فارمرز مارکت در حوالی محله اشبری سان فرانسیسکو مقدار زیادی خرمهره ایران را بفروش رساندند. سید محمد سعادتمند با همکاری دوست قدیمی خود که در لس آنجلس زندگی می‌کرد محموله‌های بسیار بزرگ خرمهره ایران را به آمریکا ارسال نمودند و خرمهره ایران به عنوان مهره عشق در بین جوانان هیپی آمریکا بسیار محبوبیت یافت.
زیورآلات خرمهره در ترکیه
در فرهنگ مردم کشور ترکیه اعتقاد به چشم و نظر بسیار رواج دارد. در ترکیه انواع زیورآلات چشم نظر نظیر گردنبند، گوشواره، پابند، دستبند و … با استفاده از خرمهره تولید شده در خرمهره سازی سعادتمند ساخته می‌شوند. برای ساخت زیورآلات خرمهره، هنرمندان ترک از انواع فلزات مانند طلا، نقره، برنج، مس و قلع استفاده می‌کنند. نحوه ساخت زیورآلات فلزی خرمهره بسیار گوناگون است. برخی از زیورآلات خرمهره به صورت دست ساز و برخی بصورت قالبی تولید می‌شوند. بخشی از زیورآلات چشم نظر ساخته شده در ترکیه در داخل کشور ترکیه به فروش میرسند و بخشی از این محصولات به سایر نقاط دنیا ارسال می‌شوند.
در سال‌های اخیر استفاده از چشم و نظر ایران یا همان خرمهره سعادتمند چنان در ترکیه محبوبیت یافته است که بسیاری از بازیگران و خوانندگان بر روی صحنه و یا به صورت شخصی از انواع زیورآلات کوجی استفاده می‌کنند. ابرو شاهین بازیگر محبوب ترک یکی از طرفداران خرمهره چشم و نظر ایران است که در موقعیت‌های مختلف از زیورآلات خرمهره سعادتمند استفاده میکند. در سریال هرجایی، ابرو شاهین گردنبند خرمهره دو چشم (خرمهره دو سوراخ) سعادتمند را استفاده کرد و سبب محبوبیت هر چه بیشتر خرمهره ایران در ترکیه شد. دنیز سکی دیگر خواننده محبوب ترکیه یکی از طرفداران خرمهره چشم نظر ایرانی است که از زیورآلات خرمهره استفاده میکند. سیلا گنچ اوغلو دیگر خواننده محبوب ترکیه است که گردنبند طلا دو چشم خرمهره را به گردن می‌آویزد.
گردنبند خرمهره دو چشم خرمهره ابرو شاهین بازیگر محبوب ترکیه در سریال هر جایی
گردنبند خرمهره دو چشم دنیز سکی خواننده محبوب ترکیه
گردنبند دو چشم خرمهره (خرمهره دو سوراخ) سیلا گنچ اوغلو خواننده مشهور ترکیه
تولید زیورآلات خرمهره در صنایع دستی سعادتمند
صنایع دستی سعادتمند نسل اندر نسل در حفظ هنر خرمهره سازی ایران، میراث شش هزار ساله ایران باستان، تلاش نموده است و سالانه میلیون‌ها قطعه خرمهره را به سراسر دنیا صادر کرده است. هنر خرمهره سازی ایران در سال ۱۹۹۹ به تشخصیص دانشگاه کسل آلمان هنری رو به فراموشی بود که تنها توسط یک استاد کار در جهان، سید ابوالقاسم سعادتمند، میراث داری می شد. سید ابوالقاسم سعادتمند با وقف عمر خود در راه شناساندن هنر خرمهره سازی ایران به جهانیان موفق شد تا هنر خرمهره سازی ایران را زنده نگه دارد. هم اکنون صنایع دستی سعادتمند به همت سعید سعادتمند فرزند مرحوم قاسم سعادتمند موفق شده است تا خرمهره ایران را در مقادیر بسیار بالا به کشورهای مختلف جهان صادر کند و این محصول فرهنگی ایران را در دنیا معرفی کند.
خرمهره چطور ساخته می‌شود؟
در زمان‌های دور ایران معدن مس بود و صنعتگران بسیاری به این حرفه مشغول بودند. در اطراف قم کارگاه‌های بسیاری وجود داشت. برای اینکه دمای کوره بالا برود و استخراج مس را آسان‌تر کند، از گیاهی که در اطراف قم می‌رویید استفاده می‌کردند. این گیاه را به اسم “علف اشنون” می‌شناسند. یکبار در حین این فرایند در کوره به رنگ آبی بسیار زیبایی برخوردند که لعاب بسیار چشم‌نوازی داشت.
این محصول به دست آمده همان خرمهره است. طی فرایندهای شیمیایی چند عنصر با این گیاه این ترکیب به دست آمد. خرمهره از موادی مانند خاک رس و مواد معدنی ترکیب شده و پس از شکل‌دهی، در کوره‌های داغ پخته می‌شود تا سفت شود و در برابر حرارت مقاوم باشد از آن زمان به بعد زیورآلات خرمهره در فرهنگهای بسیاری در جهان محبوب شد.
خرمهره، یک مهره آبی کوچک و تزیینی است که از مواد مختلف مانند سیلیس تولید می‌شود. اگر بخواهید به صورت زیورآلات خرمهره از آن استفاده کنید، معمولا یک سوراخ نازک در وسط آن بوجود می‌آورند. این سوراخ می‌تواند برای عبور نخ یا فلز استفاده شود تا بتوان با هر نوع طراحی آن را ساخت و اجرا کرد. معمولا این سنگ چشم نظر بر روی لباس‌ها، پارچه‌ها و زیورآلات قرار می‌گیرد.
ساخت زیورآلات با خرمهره
زیورآلات خرمهره از دیرباز تا به امروز، نقشی در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف داشته است. این محصولات زیبا نه تنها به عنوان زینتی بر جسم انسان، بلکه به عنوان نمادهایی از استحکام، ثروت، عشق و ارزش‌های فرهنگی در جوامع شناخته شده‌اند. زیورآلات خرمهره علاوه بر ظاهر و نمای زیبایی که دارند، نشانگر انتخابات و سلیقه‌های هر فرد می‌باشد. محصولاتی که با خرمهره ساخته می‌شوند به عنوان ابزاری برای بیان هویت و اصالت ایرانی است و بر اساس هر سلیقه‌ای قابل طراحی و پیاده سازی است.
برای ساخت زیورآلات با استفاده از خرمهره، مواد و ابزارهای زیر مورد نیاز است:
- خرمهره: این مهره‌های آبی می‌توانند از سیلیس یا مواد دیگری مانند سفال باشند که دارای سوراخی در وسط هستند.
- نخ یا فلز: در ساخت زیورآلات خرمهره برای عبور از سوراخ خرمهره و نصب آن بر روی زیورآلات یا پارچه‌ها از نخ یا فلز استفاده می‌کنند.
- مواد زیورآلات: براساس مدل و طراحی این مواد متفاوت هستند. می‌توان از زنجیر، آویزها و بخش‌های مختلف زیورآلات استفاده کرد.
مراحل ساخت زیورآلات خرمهره :
۱. ابتدا خرمهره را با دقت انتخاب کرده و سپس آنها را بر اساس طرح مورد نظرتان در کنار دیگر قطعاتی که می‌خواهید استفاده کنید، مرتب کنید.
۲. نخ یا فلز را از طریق سوراخ خرمهره عبور دهید و بسته به طرح، خرمهره را به دیگر قطعات زیورآلات یا پارچه‌ها متصل کنید.
۳. از ابزارهای دستی برای اتصال مواد و زیباسازی زیورآلات استفاده کنید، مثلا با استفاده از میخ‌ها یا چاقو قطعات را به یکدیگر متصل کنید و یا طرح‌های دلخواه را روی سطح خرمهره‌ها ایجاد کنید.
۴. با دقت زیورآلات را کامل کنید و از آنها برای تزیین لباس‌ها یا استفاده به عنوان جلوه‌ای زیبا در هنرهای دستی خود استفاده کنید.
با رعایت این مراحل، می‌توانید زیورآلات زیبا و منحصر به فردی با انواع خرمهره بسازید که جلب هر کسی را به خود جلب خواهند کرد.
انواع زیورآلات خرمهره
هرگز زیورآلات فقط به عنوان یک محصول مصرفی نبوده، بلکه همواره نمادهایی از ارزش، زیبایی و حتی شخصیت افراد بوده است. در طول تاریخ، مردم علاقه بسیاری به این محصولات داشته‌اند، اما دلیل این علاقه گاهی به گزینه‌های مختلفی برمی‌گردد. زیورآلات ساخته شده از خرمهره نیز در این زمره قرار می‌گیرد. این مهره آبی ریشه در پیشینه‌ای بالای ۶ هزار سال دارد. امروزه، با توجه به تغییرات سریع در جوامع و فرهنگ‌ها، انتخاب زیورآلات به یک فرآیند شخصی تبدیل شده که هر فرد به شکلی منحصر به فرد به آن نگریسته و آن را تجربه میکند. شما کدام نوع زیورآلات خرمهره را می‌پسندید؟
زیورآلات یکی از مؤلفه‌های مهم و بارز در جامعه و فرهنگهای مختلف است که به عنوان نمادی از زیبایی شناخته می‌شوند. زیورآلات خرمهره بسیار متنوع هستند و بسته به هر سلیقه، فرهنگ و استفاده‌های مختلف، شکل‌ها و مواد متفاوتی دارند. در ادامه، به برخی از معروف‌ترین انواع زیورآلات خرمهره اشاره خواهیم کرد:
- گوشواره خرمهره : گوشواره‌ها یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین انواع زیورآلات در دنیا هستند. آنها به گوش آویزان شده و معمولاً با الماس، جواهرات یا این مهره آبی تزئین می‌شوند. در گذشته به گوشواره با مهره آبی بسیار اهمیت داده می‌شد و خانواده سلطنتی آنرا استفاده می‌کرد.
- انگشتر خرمهره : انگشتر همیشه به عنوان نمادی از عشق، ازدواج و ارتباط انسان‌ها شناخته می‌شود. آنها ممکن است شامل انواع مهره‌ها و سنگهای قیمتی باشند. انگشتر خرمهره در اندازه‌ها و طرح‌های مختلفی موجود است، که هر کدام از آنها زیبایی و شکوه خود را دارند و می‌توانند با سلیقه و استایل شخصیت هر فرد تطابق دهند. این محصول می‌تواند به عنوان یک هدیه ویژه و خاص به افراد مورد علاقه تقدیم شود.
- دستبند خرمهره : دستبند خرمهره در کل تاریخ طرفداران بسیاری داشته است. به خاطر جذابیت و زیبایی آن، می‌توان در مجالس و مراسم مختلف، همراه با لباس‌ها و استایل‌های متنوع، به عنوان یک جزء زیبا و جلب‌کننده از زیورآلات مورد استفاده قرار گیرند.
- گردنبند خرمهره : گردنبندها یکی دیگر از انواع محبوب زیورآلات هستند که به گردن آویخته می‌شود. آنها می‌توانند از خرمهره و سنگهای قیمتی مانند طلا، نقره، الماس ساخته شوند. انتخاب یک گردنبند خرمهره نشان از توجه و محبت عمیق به فردی است که به او هدیه داده می‌شود و این زیورآلات با معنا و مفهوم خاص خود، لحظات خاص و ماندگاری را برای هر فردی به ارمغان می‌آورد.
- آویز خرمهره : آویزها به عنوان قسمتی از گردنبندها یا به تنهایی برای تزئین بکار می‌روند. آنها ممکن است شامل سنگهای قیمتی، نقره، یا طلا باشند. هر یک از این انواع زیورآلات خرمهره دارای معانی و نقش‌های خاص خود هستند و در فرهنگ‌ها و تاریخ‌های مختلف به کار گرفته می‌شوند.