خرمهره چیست؟ ،خرمهره، مهره ای است سفالی به رنگ آبی فیروزه ای که از رنگهای مقدس و مورد احترام در عهد باستان ایران بوده , مقدس بودن آن به دلیل آبی رنگ بودن آسمان و اعتقاد به خدای آسمان ها است . در قدیم که وسایل نقلیه وجود نداشته و برای حمل و نقل از حیوانات و بیشتر از ” خر ” استفاده میشده , صاحبان حیوانات برای ایمن نگه داشتن حیوانات بارکش خودشان از چشم و نظر از این مهره استفاده میکردند و آنرا به گردن حیوانات آویزان میکردند به طوری که این مهره باعث میشده تا اسیبی به حامل وی نرسد . امروزه هم با گذشت سالیان طولانی هنوز استفاده از منجوق های کوچک ابی رنگ در دوران نوزادی کودکان و اغلب بصورت بسته شده به موی سر فرزندان از طرف مادرانشان رایج می باشد .
خرمهره سازی
یکی از بازماندگان صنعت ۶۰۰۰ ساله سفالسازی ، پیشهٔ مهره سازی می باشد که چیزی جز مهره های فیروزه ای رنگ تولید نمی کند .
مهره های آبی فیروزه ای قدیمیترین نمونه های نوع سنگین هستند . ساخت خرمهره مراحل متفاوتی دارد که به صورت جزئی به آنها میپردازیم:
در اولین مرحله خمیر خرمهره را مرکب از خاک رس مخصوص آب، چسب سریش قابلیت فرمگیری به خاک رس می دهد و سلیس خالص را خوب با هم مخلوط میکنند.
البته هنوز تمامی مراحل ساخت به روش سنتی و دستی اجرا میشود.
پس از به دست آوردن ترکیب مورد نظر ، این خمیر را در قالبهای مختلف و به شکلهای متفاوتی از جمله: ماه، خورشید، نعل، ماهی،انواع اشکال هندسی و… در می آورند. البته ناگفته نماند که این خمیر ها قابلیت شکل پذیری خوبی ندارد و به سختی شکل میگیرند و طرح میپذیرد.
در مرحله بعد شخصی دیگر با مته های دستی مهره ها را سوراخ کرده تا قابل آویزان شدن باشد.
خرمهره مصنوعاتی سرامیکی و سفالی به رنگ آبی فیروزهای روشن هستند که به آن کوجی یا مهره مهر هم نیز میگویند و هر مهرهای که شکافته میشود، حاوی بلور دانه های سفید رنگ سخت و خشن میباشند و استان قم تنها تولید کننده مصنوعات خرمهره به صورت گسترده در دنیا است.بیشتر مردم شکل مهرهای خرمهره را دیده اند و از آن را برای رفع چشم و نظر، استفده می کنند اما این مهرهها راز و رمزی دارند که شنیدن آن خالی از لطف نیست.